در این پست تاریخ دقیق سالروز تاسیس نهاد شورای نگهبان در تقویم سال ۱۴۰۱ را در اختیارتان قرار داده ایم. با ما در مجله نگاه نو همراه باشید.
تاریخ دقیق سالروز تاسیس نهاد شورای نگهبان در تقویم شمسی برابر است با :
روز یکشنبه ۲۶ تیر سال ۱۴۰۱
تاریخ دقیق سالروز تاسیس نهاد شورای نگهبان در تقویم قمری برابر است با :
روز یکشنبه ۱۷ ذی الحجه سال ۱۴۴۳
تاریخ دقیق سالروز تاسیس نهاد شورای نگهبان در تقویم میلادی برابر است با :
روز یکشنبه ۱۷ جولای سال ۲۰۲۲
در جمهوری اسلامی ایران نهاد شورای نگهبان تجلی بخش قانون در نهان خانه دموکراسی است . ۲۶ تیرماه سالروز آغاز فعالیت شورای نگهبان است.
شورای نگهبان از ابتدایی ترین نهادهای انقلابی در نظام سیاسی نوبنیاد ایران اسلامی بوده است .
شورای نگهبان به حکم امام خمینی (ره) در اسفند ماه ۱۳۵۸ تشکیل و با انتخاب شدن فقهای آن به صورت رسمی از تیرماه سال ۵۹ فعالیت خود را آغاز کرد.
به موجب اصل ۹۱ قانون اساسی و به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات مجلس شورای اسلامی با آنها ، شورایی به نام شورای نگهبان در تاریخ ۲۶ تیر ماه سال ۵۹ تشکیل شد.
این نهاد بعدها عمق استراتژیک جمهوری اسلامی قلمداد شد و توانست با صلابت در حراست از قانون و کیان ملی بایستد.
اهمیت حفاظت از قانون و مردم در برابر ولنگاری برخی سیاسیون سیاس ، در نظام مقدس جمهوری اسلامی وقتی بیش از پیش مشخص می شود که بدانیم هرگاه مقوله نظارت استصوابی سهل و ممتنع فرض شده از همان ناحیه لطمات جبران ناپذیر بر ساحت مقدس میهن وارد آمده است.
تاریخچه نهاد شورای نگهبان
از هنگام تشکیل مجلس قانون گذاری در ایران به موجب اصل دوم قانون اساسی مشروطه مقرر گردید:
«در هر عصری از اعصار هیاتی که کمتر از پنج نفر نباشد از مجتهدین و فقهای متدینین که مطلع از مقتضیات زمان هم باشند به این طریق که علمای اعلام و حجج اسلام مرجع تقلید شیعه اسامی بیست نفر از علماء که دارای صفات مذکوره باشند معرفی به مجلس شورای ملی بنمایند پنج نفر از آنها را یا بیشتر به مقتضای عصر اعضای مجلس شورای ملی بالاتفاق یا به حکم قرعه تعیین نموده به سمت عضویت بشناسند تا موادی که در مجلس عنوان می‌شود به دقت مذاکره و غور رسی نموده هر یک از آن مواد معنونه که مخالفت با قواعد مقدسه اسلام داشته باشد طرح و رد نمایند که عنوان قانونیت پیدا نکند و رأی این هیئت علماء در این باب مطاع و بتبع خواهد بود و این ماده تا زمان ظهور حضرت حجه عصر عجل الله فرجه تغییرپذیر نخواهد بود.»
پس از سقوط نظام مشروطه سلطنتی در ایران، بحث دربارهٔ نگارش قانون اساسی جدید آغاز شد. از آنجایی که نویسندگان پیش‌نویس قانون اساسی، عموماً از تحصیل‌کردگان در کشور فرانسه و متأثر از سنت حقوقی آن کشور بودند، برای نظارت بر انطباق قوانین با قانون اساسی، نهادی مشابه شورای قانون اساسی فرانسه تأسیس کرده و آن را «شورای نگهبان قانون اساسی» نامیدند.
این عنوان در مجلس خبرگان قانون اساسی به شورای نگهبان تغییر کرد و در متن کنونی قانون اساسی نیز هیچ‌کجا تحت عنوان شورای نگهبان قانون اساسی از آن یاد نشده‌است. با این حال هم‌چنان برخی از رسانه‌ها از عنوان شورای نگهبان قانون اساسی برای این نهاد یاد می‌کنند.
وظایف نهاد شورای نگهبان
نخستین وظیفه شورای نگهبان، نظارت بر تدوین قوانین در مجلس شورای اسلامی است. این شورا وظیفه دارد که هر قانون تصویب شده در مجلس را با قانون اساسی و قوانین شرعی اسلام مطابقت دهد که در صورت مطابقت داشتن، لایحه یا طرح مجلس را تأیید می‌کند.
در صورت عدم مطابقت، آن لایحه یا طرح به مجلس برگردانده می‌شود تا مجلس اصلاحات مورد نظر شورای نگهبان را بررسی کند. در صورت پافشاری مجلس بر نظر خود، طرح یا لایحه مورد نظر به مجمع تشخیص مصلحت نظام فرستاده می‌شود.
دومین وظیفه شورا نظارت استصوابی بر کلیه انتخابات کشور است.
تفسیر شورای نگهبان از این اصل منتج به تعیین صلاحیت همه نامزدهایی که جهت شرکت در هر انتخابات به جز انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در وزارت کشور ثبت‌نام می‌کنند شده‌است که‌محل بحث می‌باشد.
