تاریخ دقیق روز جهانی ویولن در تقویم سال ۱۴۰۳ چه روزی است؟

ویولن یک ساز زهی با ۴ سیم است که در سایزهای مختلف ساخته می شوند و از مشهور ترین و پرطرفدارترین سازها در سراسر جهان است. این ساز بیشترین نقش را در ارکستر بر عهده دارد. برای احترام به سازندگان ویولن یک روز از سال به این ساز پرطرفدار و البته پیچیده، اختصاص داده شده است.

سالهاست که ۱۳ دسامبر روز جهانی ویولن نامگذاری شده و به نام روز جهانی این ساز منحصربه فرد در تقویم ثبت شده است.

تاریخچه ویولن در اروپا به قرن ۹ میلادی بازمی گردد. تاریخ نویسان موسیقی منشا ویولن را ایتالیا، در سالهای ۱۴۹۶ تا ۱۵۰۵ میدانند. تا سالها پس از ساخت این ساز، از آن تنها برای همراهی سایر سازها استفاده میشد اما در اواسط قرن ۱۷ ویولن بعنوان یک ساز solo مطرح شد که تنها در محافل رسمی و اشرافی نواخته میشد.

نام اصلی این ساز در واقع در ابتدا فیدل fiddle بوده است و لفظ ویولن از لغت ویتولا vitula برگرفته شده است. ویتولا در زبان لاتین قرون وسطایی به معنای ساز زهی (ساز تاری) بوده است.

در سرزمینهای اسلامی اعراب، سازی بوده بنام Rebab که تنها یک سیم داشته ، برخی اعتقاد دارند که ویولن نمونه تکمیل شده ساز رباب است که تغییراتی در آن به وجود آمد و به نام ربک در اروپا شهرت گرفت. اینکه تاریخچه به وجود آمدن روز ویولن از کدام کشور و کدام فرهنگ برخاسته است مشخص نیست.

خیلی زود ایرانیها و ترک ها نیز از این ساز استفاده نمودند. ویولن در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه و اوایل مظفرالدین شاه قاجار به ایران آورده شد.

گاسپارو برتولتی ایتالیایی از اولین سازندگان ویولن است که برخی  او را مخترع این ساز می دانند. آندره آماتی بهترین سازنده ویولن در سطح جهان است که از شاگردان مشهور گاسپارو برتولتی بوده و استاد آنتونیو استرادیواری ایتالیایی می باشد.

تاکنون بیش از سه سده از اختراع اولین نمونه ویولن توسط گاسپارو برتولتی می گذرد که تا کنون کسی نتوانسته در ساختمان ویولن تغییری بدهد.

استراویداری مهم ترین و شناخته شده ترین سازنده ویولن در تاریخ است. برخی از سازهای ساخته دست او هنوز سالم مانند و به نوعی با ارزش ترین ویولن های ساخته شده محسوب می شوند. امروز تنها چندصد ساز او باقی مانده است که برخی از آن ها توسط ویولن نوازان حرفه ای نواخته شده اند.

این ساز از بدو ورود خود به ایران تا کنون نوازندگان بسیاری را به خود دیده  که از آن جمله می توان به محمدتقی دانشور، حسام السلطنه (جهانگیر مراد)، حسین اسماعیل زاده، علینقی وزیری، رکن الدین مختاری، حسین هنگ آفرین، ابراهیم آژنگ، شهباز برمکی، رضامحجوبی، ابوالحسن صبا، روح الله خالقی، حسین یاحقی، لطف الله مفخم پایان، مجید وفادار، مهدی خالدی، حبیب الله بدیعی، پرویز یاحقی، رحمت الله بدیعی، علی تجویدی، همایون خرم، محمد میر نقیبی، حسینعلی ملاح، ناصر زرآبادی، عباس شاپوری، شاپور نیاکان، جواد لشکری، بزرگ لشکری، اسد الله ملک، فرهاد فخرالدینی، مجتبی میرزاده و…اشاره کرد.