تاریخ دقیق روز وقف در تقویم شمسی برابر است با :
روز چهارشنبه ۲۲ شهریور سال ۱۴۰۲
تاریخ دقیق روز وقف در تقویم قمری برابر است با :
روز چهارشنبه ۲۷ صفر سال ۱۴۴۵
تاریخ دقیق روز وقف در تقویم میلادی برابر است با :
روز چهارشنبه ۱۳ سپتامبر سال ۲۰۲۳
سابقه نامگذاری یک روز در سال با نام وقف به سال‌های اولیه انقلاب برمی‌گردد که نمایندگان امام خمینی (ره) در سازمان اوقاف و امور خیریه دهه آخر صفر را به نام «دهه وقف» نامیدند.
وقف یکی از برترین مصادیق احسان و نیکوکاری است که در ساماندهی زندگی فردی و اجتماعی، نقش فراوانی دارد. این سنت حسنه که از پیامبر و ائمه(ع) برای ما به یادگار مانده است، از عوامل اثرگذار شکوفایی تمدن و پیشرفت در عرصه های گوناگون جوامع اسلامی به شمار می رود. از این رو، وقف می تواند در جنبه های گوناگون حیات اجتماعی و فردی انسان، مانند فرهنگ، اقتصاد و دیگر عرصه ها، نقش سازنده ای داشته باشد.
وقف اگرچه یک نهاد بشری و همزاد انسان است و سابقه آن به لحاظ وجود حسّ خیرخواهی و نوع دوستی در ذات انسان به درازای تاریخ زندگی و قدمت بشر است، ولی «وقف اسلامی» در قالب جدید خود که توأم با تنوع، پایداری، هدفمندی و آرمانگرایی دینی است توسط پیامبر گرامی‌اسلام پایه‌گذاری شده است. روزی که مخیریق یهودی بدون آن که مسلمان شود اموال خود را به پیامبر اسلام هبه کرد و پیامبر اکرم (ص) بعد از کشته شدن مخیریق اموال او و حیطان سبعه را در قالب صدقه جاریه در خدمت نیازمندان قرار داد، هسته اولیه «وقف اسلامی» تشکیل شد و پیامبر اکرم (ص) در تاریخ اسلام به عنوان اولین واقف به شمار آمد.
حضرت علی (ع) در وقفنامه خود که حاوی نکات بسیار مهمی‌است از آن جمله اینکه این اموال نباید به کسی بخشیده شود و یا به ارث برده شود و یا فروخته شود و همه این امور در موقوفات ممنوع است پایه گذار شیوه وقفنامه نویسی است. در این وقفنامه فرزندش امام حسن مجتبی (ع) را متولی موقوفات خود قرار داده است.
بنابراین روز بیست و هشتم صفر، به این دو مناسبت، بهترین روز برای نامگذاری وقف انتخاب شده است. زیرا اولا سالروز ارتحال نبی گرامی‌اسلام (اولین واقف) است و ثانیا مصادف با سالروز شهادت سبط اکبر حضرت امام مجتبی (ع) (اولین متولی موقوفات امیرالمؤمنین (ع)) است. اگر قرار باشد روزی در سال به نام «روز وقف» نامیده شود، چه روزی مناسب تر از این روز؟ ولی از سوی دیگر با توجه به عظمت روز بیست‌وهشتم صفر که روز مصیبت و عزاداری سید انبیاء حضرت محمد مصطفی (ص) است از این رو یک روز قبل از آن، یعنی ۲۷ صفر به نام روز وقف نامیده شد و از سال ۱۳۷۶ روز ۲۷ صفر با عنوان «روز وقف» به تقویم رسمی کشور وارد شد.
روز وقف در ایران، ۲۷ صفر است. و به علت قمری بودن این تاریخ در ایران روز وقف تاریخ هجری شمسی ثابتی ندارد و هر ساله این روز در تقویم شمسی ما در حال گردش است.
این اتفاق به این خاطر می افتد که تعداد روز های ماه قمری ۳۵۴ روز است و تعداد روز های شمسی ۳۶۵ روز که در سال کبیسه به ۳۶۶ روز نیز تغییر پیدا می کند. از این رو روز های ماه قمری با روز های ماه شمسی و میلادی کاملا متفاوت است و در هر سال ۱۱ روز و یا بیشتر تغییر پیدا می کند و به موجب همین تغییرات ۲۷ صفر یعنی روز وقف در هر سال شمسی و میلادی یک روز متفاوت را نشان می دهد.
