مهمترین کاربردهای انواع بالن حرارتی آزمایشگاهی چیست؟

وقتی صحبت از ظروف شیشه ای آزمایشگاهی پرمصرف و کاربردی می‌شود، بالن های آزمایشگاهی مهم‌ترین ظروفی هستند که بعد از بِشر و ارلن از آنها نام ‌برده می‌شود. برخلاف سایر شیشه آلات آزمایشگاهی که فقط یک یا دو مدل دارند، بالن‌ها از تنوع بالایی برخوردار هستند. بالن های حرارتی آزمایشگاهی نیز یکی از اعضای خانواده بالن های حجمی هستند که در مقابل حرارت و شعله مستقیم مقاوم بوده و برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند.

اگر برای اجرای پروژه‌های علمی و تحقیقاتی خود به بالن حرارتی نیاز دارید یا به فکر خرید تجهیزات و ظروف شیشه ای جدید برای آزمایشگاه محل کار خود هستید، باید با کاربردهای انواع بالن حرارتی آزمایشگاهی آشنا باشید. اگر کارکرد بالن‌های حرارتی دقیقاً متناسب با نیاز شما نباشد، نتیجه آزمایش‌ها با خطا همراه خواهد بود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای شناخت این بالن‌ها و کاربرد هر کدام از آنها تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. مطمئن باشید پس از خواندن این مقاله خرید آگاهانه‌تر و به‌صرفه‌تری خواهید داشت.

بالن حرارتی یا بالن آزمایشگاهی مقاوم به حرارت

پیش از اینکه به سراغ معرفی انواع بالن حرارتی برویم، با هم ببینیم که به طور کلی از نظر علم شیمی به چه ظروفی بالن حرارتی آزمایشگاهی گفته‌ می‌شود و این بالن‌ها چه تفاوتی با بالن ‌های معمولی دارند؟

بالن حرارتی نوعی ظرف شیشه ای آزمایشگاهی است که از جنس شیشه بروسیلیکات با ضریب انبساط حرارتی ۳.۳ تولید می‌شود. این نوع بالن‌ها از مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت و شعله مستقیم برخوردار بوده و در برابر مواد شیمیایی قوی پایدار هستند. این بالن‌ها از نظر ظاهری شبیه توپ، گرد و کروی شکل هستند و گردنی کوتاه و تپل دارند. بدنه این بالن‌ها برخلاف بالن‌های عادی مدرج نیست و فقط حجم کلی بالن روی بدنه آن درج شده‌ است.

اغلب بالن‌های حرارتی که در مدارس و آزمایشگاه‌های آموزشی استفاده می‌شوند، صرفاً برای اهداف آموزشی ساخته شده‌اند و از مقاومت نسبی برخوردارند. اما بالن‌های حرارتی که برای آزمایشگاه‌های علمی و تحقیقاتی استفاده می‌شوند، مقاومت بسیار بالایی دارند و از کیفیت ساخت و دقت اندازه گیری بسیار خوبی برخوردار هستند. قیمت انواع بالن حرارتی آزمایشگاهی با توجه به ظرفیت بالن، مقاومت فیزیکی، آستانه دمای قابل ‌تحمل، حجم، استانداردهای ساخت و حتی برند سازنده متفاوت است.

معرفی طبقه ‌بندی انواع بالن حرارتی آزمایشگاهی

بالن‌های حرارتی آزمایشگاهی با توجه به ویژگی‌های ظاهری و فیزیکی خود طبقه‌بندی مختلفی دارند که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم:

✔ انواع بالن‌ها از نظر شکل ظاهری

بالن‌های حرارتی از نظر شکل ظاهری در انواع بالن ته گرد، بالن ته صاف و بالن سر سمباده‌ای طراحی و تولید شده‌اند.

✔ انواع بالن‌های از نظر ظرفیت حجمی

هرچند اغلب بالن های حرارتی آزمایشگاهی در ابعاد ۱۰ میلی ‌لیتر تا ۵۰۰ میلی ‌لیتری تولید شده‌اند، ولی بالن‌های ۱ لیتری تا ۵ لیتری هم وجود دارند که برای انجام آزمایش‌های خاصی مانند تیتراسیون یا به حجم رساندن طراحی شده‌اند.

✔ بالن‌های حرارتی رنگی

طبقه‌ بندی بعدی انواع بالن های حرارتی، بر مبنای رنگ این ظروف پرمصرف است. اغلب بالن‌ها به ‌صورت ظروف شیشه ای شفاف تولید می‌شوند، ولی در مواردی که محلول مورد نظر به نور حساس باشد، از بالن‌های تیره یا رنگی هم استفاده می‌شود. اگر تمایل دارید بالن های حرارتی رنگی را از نزدیک ملاحظه کنید، پیشنهاد می‌کنیم به لینک https://shimibio.com/product-category/glassware/ مراجعه نمایید.

نکته جالب توجهی که درباره بالن‌های حرارتی باید بدانید، این است که شاخص «دقت اندازه گیری» در بالن‌های حرارتی تعریف نمی‌شود. چون این بالن‌ها اساسا برای اندازه‌گیری طراحی نشده‌اند و فقط برای گرم کردن محلول‌ها کارایی دارند.

آشنایی با کاربرد انواع بالن حرارتی آزمایشگاهی

همان طور که در بخش قبلی توضیح دادیم، بالن های حرارتی آزمایشگاهی طبقه بندی‌های مختلفی دارند. اگر بخواهیم کاربرد این نوع بالن‌ها را شرح دهیم، بهترین طبقه ‌بندی برای توضیح این موضوع، طبقه‌ بندی بالن های حرارتی از نظر شکل ظاهری است. اغلب بالن های حرارتی از نظر شکل ظاهری تا حد زیادی به ‌هم شبیه هستند، ولی از نظر کارکرد تفاوت‌های قابل ‌توجهی با هم دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

☑ بالن ته گرد

اولین و پرمصرف ترین بالن حرارتی آزمایشگاهی، بالن ته گرد است. این نوع بالن‌ها مخزن کروی‌ شکل و سطح مقطع گردی دارند که برای قرار گرفتن در معرض حرارت مستقیم شعله، این‌گونه طراحی شده ‌است. مزیت این بالن‌ها، پخش یکنواخت گرمای شعله در سرتاسر ظرف است. بالن های ته گرد از جنس بروسیلیکات ۳.۳ ساخته می‌شوند تا در اثر حرارت و تماس با مواد شیمیایی مقاوم و نشکن باشند. بعضی از این بالن‌ها دمای بالای ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد را هم تحمل می‌کنند!

کاربردهای بالن ته گرد

بالن های ته گرد برای حرارت دادن مایعات یا محلول های غلیظ و انجام عملیات تقطیر استفاده می‌شوند. این بالن‌ها انواع دو دهانه و سه دهانه هم دارند که از طریق سر روداژ دار، می‌توان آنها را به سایر شیشه آلات روداژ دار متصل کرد. می‌توانید همین حالا این محصول را در انواع سایزهای ۱۰ میلی ‌لیتری تا ۵ لیتری از فروشگاه آنلاین شیمیبیو shimibio.com تهیه کنید.

☑ بالن ته صاف

نوع دیگری از بالن های حرارتی هستند که برای قرار گرفتن در معرض حرارت غیر مستقیم (حرارت چراغ بونزن، هیتر، هیتر استیرر و…) طراحی شده‌اند و ما آنها را با عنوان بالن ته صاف می‌شناسیم. بالن های ته صاف نیز مانند بالن های ته گرد از جنس شیشه بروسیلیکات مقاوم به حرارت ساخته می‌شوند و انواع با کیفیت آنها تا حرارت ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد تاب‌آوری دارد.

کاربردهای بالن ته صاف

بالن ته صاف برای ترکیب کردن مایعات تحت حرارت استفاده می‌شود. در برخی آزمایش‌ها لازم است مواد در حین ترکیب شدن، گرم شوند تا آزمایش با سرعت بالاتری انجام شود؛ در چنین مواقعی از بالن های ته صاف استفاده می‌شود. در حال حاضر برند یونی گلس و طرح شات (شات ایران) از برندهای معتبر تولید کننده این نوع بالن‌های حرارتی در بازار هستند.

☑ بالن سر سمباده ای

بالن های سر سمباده ای نوع دیگری از بالن های مقاوم به حرارت هستند که دهانه آنها روداژ دار است و قابلیت اتصال به سایر ظروف شیشه ای با روداژ همسان را دارند. بالن های سر سمباده ای گرد و کروی شکل و دارای گردنی قطور و کوتاه هستند که در دو نوع ته گرد و ته صاف تولید شده‌اند.

کاربردهای بالن سر سمباده ای

جنس شیشه بسیار مقاوم این نوع بالن‌ها آنها را به گزینه ای ایده‌آل برای عملیات تقطیر تبدیل کرده‌ است. در واقع انواع بالن سر سمباده ای ته گرد و ته صاف بهترین گزینه برای قرار گرفتن در ست تقطیر آزمایشگاهی هستند. همچنین در مواقعی که لازم باشد محلول سازی دقیق تحت حرارت شعله مستقیم انجام شود، از بالن سر سمباده ای مقاوم به حرارت شعله مستقیم استفاده می‌شود.

امیدواریم مطالبی که در این مقاله درباره مهم‌ترین کاربردهای انواع بالن حرارتی آزمایشگاهی ارائه کردیم، اطلاعات کامل و کاربردی را در اختیار شما قرار داده باشد. همان‌طور که ملاحظه کردید، این بالن‌ها از پرکاربردترین شیشه آلات آزمایشگاهی در دنیای شیمی و فیزیک هستند و وجود آنها در هر آزمایشگاهی لازم و ضروری است. اگر برای تجهیز آزمایشگاه‌های مدارس یا آزمایشگاه‌های علمی و تحقیقاتی به این نوع بالن‌ها نیاز دارید، می‌توانید آنها را به صورت آنلاین از سایت شیمیبیو سفارش دهید.