در این پست تاریخ دقیق روز جهانی خط بریل در تقویم سال ۱۴۰۱ را در اختیارتان قرار داده ایم. با ما در مجله نگاه نو همراه باشید.
تاریخ دقیق روز جهانی خط بریل در تقویم شمسی برابر است با :
روز چهارشنبه ۱۴ دی سال ۱۴۰۱
تاریخ دقیق روز جهانی خط بریل در تقویم قمری برابر است با :
روز چهارشنبه ۱۱ جمادی الثانی سال ۱۴۴۴
تاریخ دقیق روز جهانی خط بریل در تقویم میلادی برابر است با :
روز چهارشنبه ۴ ژانویه سال ۲۰۲۳
روز جهانی بریل هر ساله در تاریخ ۴ ژانویه (۱۴ دی) جشن گرفته میشود، زیرا روز تولد لوئیس بریل، مخترع نابینای خط بریل است! هنگامی که بریل فقط ۱۵ سال داشت، سیستمی را که امروزه به عنوان خط بریل شناخته می شود ایجاد کرد که در واقع براساس سیستم نوشتاری «شارل باربیه» که به «شبنویسی» معروف بود ساخته شد. بریل سیستم کدگذاری شدهی شارل باربیه را ساده کرد و با تغییراتی که ایجاد کرد آن را بهبود بخشید. اکنون سیستم نوشتاری بریل در سراسر دنیا استفاده می شود. لویی بریل این نابغهی نابینا، زندگی دوباره ای به نابینایان بخشید و الفبای اختراعی او، همچون خورشیدی دنیای تاریک آنان را روشن ساخت. امروزه میلیونها انسان نابینا در دنیا زندگی میکنند که کمتر از دویست سال است از این نور بهره مندند. اینگونه لوییس بریل جاودانه شده و سالروز میلادش در سراسر جهان جشن گرفته میشود.
لوئی بریل (Louis Braille) متولد ۴ ژانویه ۱۸۰۹ و درگذشتۀ ۶ ژانویه ۱۸۵۲، مربی و معلم اهل فرانسه و مخترع یک سیستم خواندن و نوشتن برای نابینایان بود. سیستم او با نام «خط بریل» در سراسر دنیا توسط نابینایان برای خواندن و نوشتن استفاده میشود.
لوئی بریل در سال ۱۸۰۹ در دهکده کوچکی در نزدیکی پاریس به دنیا آمد سه ساله بود که به دلیل فرورفتن درفش زین دوزی هنگام بازی در کارگاه پدرش چشمش آسیب دید. نخست کم بینا و سپس از هر دو چشم نابینا شد. لوئی همیشه معتقد بود که او هم میتواند مثل هر انسان عادی دیگری زندگی کند. پس برای فراگیری خواندن و نوشتن به مؤسسه نابینایان پاریس رفت. اما آنجا هم خواندن و نوشتن با حروف برجسته موجود برای نابینایان، بسیار مشکل و وقت گیر بود. بنابراین از همان ابتدا لوئی به صورت شبانهروزی تلاش کرد تا سیستم خواندن و نوشتنی درست کند که قابل دسترسی برای تمام نابینایان باشد. سرانجام در سن ۱۵ سالگی با الهام از یک تاس که یادگار پدرش بود و با اصلاح و گسترش خط ابداعی یک نظامی فرانسوی به نام شارل باربیه (Charles Barbier) توانست الفبای شش نقطهای خود را اختراع کند که موسوم به خط بریل گشت.
ابداع لوئی، نخست با مخالفت مسئولین مدرسه نابینایان پاریس روبرو شد و به خاطر سختگیریهای مقامات دولتی، اختراع بریل تأیید نشد و بودجهای به آن تعلق نگرفت.
با این حال لوئی تسلیم نشد و به راه خود برای آموزش خواندن و نوشتن به نابینایان و همچنین تبدیل کتابها به خط ابداعی خودش ادامه داد. سالها پس از مرگ لویی بریل، با یاری معاون مدرسه اش، خط بریل بهطور رسمی به جهان معرفی گردید.
لوئی در سن بیست سالگی به عنوان معلم در مؤسسه نابینایان پاریس شروع به کار کرد و شاگردان مؤسسه همگی به فراگیری خواندن و نوشتن با استفاده از خط ابداعی لوئی بریل پرداختند؛ خطی که امروزه در سرتاسر دنیا به عنوان خط بریل شناخته شدهاست.
لوئی بریل خط خودش را به نگارش نت موسیقی و ریاضیات هم بسط داد و در کنار فعالیتهاش در مؤسسه نابینایان، موسیقیدان قابلی هم شد که در کلیساهای پاریس در روزهای یکشنبه به نواختن ارگ میپرداخت. این نابغه نابینا درضمن، نوازنده ویولنسل خیلی خوبی هم بود.
لوئی بریل در اواسط عمر به بیماری سل مبتلا شد که به خاطر شرایط بد زندگی در مؤسسه نابینایان بود. سرانجام او در ۴۳ سالگی، در ۶ ژانویه ۱۸۵۲ میلادی در پاریس چشم از جهان فروبست.
خط ابداعی بریل بیش از شصت سال بعد از مرگش به عنوان خط رسمی نابینایان شناخته شد؛ و پس از گذشت صد سال از زمان مرگش اختراع بریل از طرف دولت فرانسه به رسمیت شناخته شد و جسدش از دهکدهاش به پانتئون، آرامگاه بزرگمردان تاریخ فرانسه انتقال داده شد و در کنار بزرگانی همچون ولتر، ویکتور هوگو، امیل زولا و دیگر بزرگان به خاک سپرده شد.
بریل یک خط ثابت بین المللی نیست بلکه یک سیستم نوشتاری بین المللی است که قابلیت کدگذاری شدن در هر زبانی را دارد. در واقع بریل، خط خود را بر پایۀ شکلهای مختلفی بنا کرده است که از ترکیب یک تا شش نقطه تشکیل مىشود. به این ترتیب، الفبای هر خطی، خواه لاتین، عربی یا چینى و … با قراردادهای مشخص هر خط، کد گذاری مىشود. برای نمونه، پنج نقطه که سه ضلع یک مستطیل را تشکیل میدهند، در خط فارسی با «صاد» و در خط لاتین با «و» و در زمینۀ تجاری با علامت « & » مشخص میگردد. از آنجا که بریل یک کد است، همه زبان ها و حتی موضوعات خاص مانند ریاضیات، موسیقی و برنامه نویسی کامپیوتر را نیز می توان در بریل خواند و نوشت.
روز جهانی بریل، یادآور اهمیت دسترسی به آموزش و استقلال نابینایان است. سوادآموزی بریلی، عامل مهمی در ایجاد فرصت های برابر برای نابینایان است.
واقعیت این است که بسیاری از مکان ها مثل رستوران ها، بانک ها، بیمارستانها که روزانه مردم زیادی با آن جا سر و کار دارند در صورتحساب ها و بیانیه های خود به خط بریل مجهز نیستند. این یعنی افراد مبتلا به نابینایی یا اختلال بینایی، در بسیاری مواقع آزادی انتخاب شام خود را ندارند و یا حتی امور مالی خود را نمیتوانند خصوصی نگه دارند!
هدف روز جهانی بریل این است که در مورد بریل و سایر فرم های قابل دسترس ارتباط، به صورت جهانی اطلاع رسانی شود. همه انسانها به طور قانونی حق دارند از امکانات و خدمات همگانی صرف نظر از تواناییهایشان استفاده کنند. در روز جهانی بریل، بیایید به خاطر داشته باشیم که میتوانیم با کمی توجه امکانات و فرصتهای بیشتری را برای همه از جمله نابینایان در دسترس قرار دهیم.